شركتها، سازمانها و بنگاههای اقتصادی امروزی در فرایند جهانی شدن ضمن روبه رو شدن با چالشهای بی شماری می باید با رقبای قدرتمند رقابت كنند. از آنجایی كه رقابت پذیری، نیازمند برنامه ریزی صحیح همهجانبه برای استقرار سیستم های مدیریتی به منظورارتقای بهره وری و كیفیت محصولات و خدمات است، لازم است موسسات با شیوه های صحیح مدیریت آشنایی كامل را داشته باشند.
مكتبها و نظریه های بسیاری ازجمله: مكتب كلاسیك، نئوكلاسیك، تئوری اقتضایی، نظریه های انگیزشی، تئوری z (مدیریت ژاپنی)و… در علم مدیریت مطرح شده است كه هریك از آنها شیوه خاصی از مدیریت را به همراه خواهند داشت، ولیكن چنین به نظر میرسد كه ژاپن و شیوه مدیریتی آن از آغاز دهه ۰۶۹۱ میلادی به این سو توانسته است توجه همگان را به خود جلب كند. ژاپن در دو جنگ جهانی شركت جسته، در یكی كامیاب و در دیگری ناكام گشته است. برفراز خرابه ها و ویرانیهای پس از جنگ جهانی دوم، با دگرگون كردن جهت گیری سیاسی خود، در راهی تازه گام گذاشته است و با دست آویختن به نظام نوین مدیریتی، فراگرد پیشرفت اجتماعی و اقتصادی را در زمانی بسیار كوتاه می پیماید. این كامیابی همه جهانیان را بر آن داشته است كه به بررسی دقیق این نوع مدیریت بپردازند و تجربه ای ازآن حاصل كنند.
● الگوی شغلی
تئوری Z (مدیریت ژاپنی)، چگونگی اداره سازمانهای ژاپنی را توضیح می دهد. ویلیام اوچی (WILLIAM OUCHI) بنیانگذار تئوری مزبور معتقد است كه حمایت از كاركنان در تمام دوران خدمت، ایجاد صمیمیت و تفاهم عمیق درمیان آنان، اشتراك مساعی در تصمیم گیری، مسئولیت مشترك و خودداری از كنترل و نظارت نزدیك به كار اعضای سازمان سبب می شود كه كاركنان سازمان را متعلق به خود بدانند و صادقانه تمام نیروی فكری و توانائیهای خود را به منظور بازدهی بیشتر به كار گیرند. برای به دست آوردن تصویر كامل تری از این تئوری، ویژگیهای آن را به شرح ذیل موردبحث قرار می دهیم.
۱ – استخدام مادام العمر: هنگامی كه فردی به استخدام یك شركت درمی آید، درحقیقت او در آن شركت تولد مییابد و همچنان كه هرگز ولادت خود را درخانواده از دست نمی دهد، از حقوق و مزایای استخدام شدن نیز هرگز بی نصیب نمی ماند كه از آن به «استخدام مادام العمر» تعبیر می شود.
۲ – نظام رینگی: واژه رینگی در اصل از دو بخش «رین» به معنی «پیشنهاد دادن به بالادست و جلب نظر وی با آن «و» «كی» به معنی «اندیشه كردن و تصمیم گرفتن» تشكیل شده است. درنتیجه نظام رینگی مفاهیم هر دو بخش را در برگرفته است و به معنی تصمیم گرفتن از راه نوشته و سند به كار گرفته می شود. بدین صورت كه: مدیران رده های پایین سازمان روزانه با شماری از تصمیم ها روبرو هستند، آنان در سند یا برگه تصمیم گیری موضوع موردنظر را به روشنی توصیف می كنند و توصیه خود را نیز برای گشودن آن مشكل عنوان میسازند و سپس آن را به تمام بخشها و دفاتر گوناگون می فرستند كه این تصمیم با كار آنها پیوستگ