وقتی از اهداف مالی و سرمایه گذاری حرف می زنیم، منظورمان چیست؟
گزینه های سرمایه گذاری که پیش روی ما قرار می گیرند، روز به روز در حال افزایش هستند. ده سال قبل علاوه بر دارایی های سنتی مثل مسکن، طلا و ارز فقط می شد در سهام سرمایه گذاری کرد. به مرور بازار آتی توسعه پیدا کرد و آتی سکه و بعدها آتی زعفران و پسته و زیره به گزینه های سرمایه گذاری اضافه شدند. همینطور اختیار معاملات هم از دو سال قبل اضافه شدند و علاقه مندان می توانند در این ابزارها هم سرمایه گذاری کنند. هر روز شرکتها، صندوقها و ابزارهای بیشتری به بازار اضافه میشوند. به علاوه این روزها سرمایه گذاری در بازارهای خارجی، فارکس و ارزهای دیجیتال در دسترس تر شده است. بنابراین با کسب دانش مربوط به هر کدام از این بازارها به راحتی میتوان بین این بازارها جا به جا شد و از مزایای متنوع هر یک از آنها بهره برد.
قبل از اینکه شما سرمایه گذاری مناسب برای رسیدن به اهداف مالی خود را پیدا کنید، لازم است که شما به طور واقعی و عملی مشخص کنید که از جنبه مالی چه هدفهایی برای زندگی خود دارید. این اهداف واقع بینانه درواقع نقشه راهی هستند که به شما نشان میدهند در چه چیزی سرمایه گذاری کنید، چه مقدار به سرمایه گذاری خود زمان بدهید و فعالیت در چه بازاری مناسب برای شماست و می تواند شما را به اهداف مالی تان در زندگی برساند.
اما اینطور نیست که همه این ابزارها و دارایی ها در یک دسته بندی کلی جا بگیرند. ما میتوانیم آنها را بر اساس 3 مولفه اصلی میزان امنیت یا بهتر بگویم، میزان ریسک، میزان درآمد و همینطور نرخ رشد تقسیم بندی کنیم.
این سه مولفه، اهداف مالی هر سرمایه گذاری را تشکیل میدهند و در واقع هر هدف مالی با این سه مولفه شناسایی مشود. از آنجا که هر سرمایه گذاری ممکن است اهداف مالی متعدد و متنوعی داشته باشد، پس مقدار مطلوبیت هر کدام از این سه مولفه را برای خود کم یا زیاد میکند.
بنابراین اولین وظیفه هر سرمایه گذار موفقی این است که بتواند برای شناسایی اهداف مالی خود نقطه تعادل مابین امنیت، درآمد و رشد سرمایه گذاری را پیدا کنید. حالا بیایید کمی در مورد این سه مولفه با هم صحبت کنیم.
منظور از امنیت و درآمد و رشد سرمایه گذاری چیست؟
در دنیای سرمایه گذاری هیچ گزینه کاملا امنی وجود ندارد و سرمایه گذاری در هر ابزاری ریسک ها و مخاطرات خود را دارد. برای مثال اگر شما در دارایی های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنید، ریسک تورم بلای جان سرمایه شماست. مخاطرات سرمایه گذاری در بورس را که حتما میدانید و سرمایه گذاری های دلاری هم با توجه به وجود تحریم های مالی دولت آمریکا، همیشه در خطر مسدودی و توقیف هستند.
اما نکته ای که باید در مورد امنیت سرمایه گذاری در نظر بگیریم این است که ایمنی هزینه دارد. هر قدر شما بخواهید امن تر سرمایه گذاری کنید، پتانسیل رشد سرمایه شما کم میشود و بازدهی و درآمد کمتری خواهید داشت. در سمت مقابل وقتی به سراغ سرمایه گذاری های پر خطری مثل آپشنها یا آتی زعفران می روید، با توجه به ماهیت اهرمی این بازارها، ممکن است ظرف چند روز کل سرمایه خود را از دست بدهید یا برعکس طی یک یا دو روز 50، 80 یا 100 درصد بازده به دست آورید. اگر نمیدانید چطور؟؟ میتوانید به پادکست گزارش آپشن که دوست خوبم اقای سلمان یزدانی تهیه کرده اند و در وب سایت مدیرمالی منتشر میکنند، گوش دهید و با آپشن ها بیشتر آشنا شوید.
در مورد درآمد سرمایه گذاری همه ما دوست داریم ماهیانه عایدی از سرمایه گذاری خود دریافت کنیم. اما بعضی ها واقعا به این عایدی نیاز دارند، چون بخشی از مخارج خود را از این عایدی ها تامین میکنند، و برخی دیگر علاقه مندند از قدرت اثرمرکب بهره ببرند و سود سرمایه گذاری ها را دوباره سرمایه گذاری کنند یا اصلا سود ماهیانه دریافت نکنند تا نهایت پول بیشتری به دست آورند.
اما بر عکس درآمد، رشد سرمایه فقط در زمان فروش آن مشخص و عاید شما میشود. وقتی یک خانه میخرید، ماهیانه اجاره ای دریافت میکند که درآمد شماست. اما زمانی که میخواهید آن را بفروشید اضافه پولی که مازاد قیمت خرید آن خانه به دست آوردید، نشان دهنده رشد سرمایه شماست. در بازار بورس هدف اغلب سرمایه گذاران رشد سرمایه است. هر چند به صورت سالیانه مقداری سود تقسیمی و درآمد هم عاید سرمایه گذاران میشود.
مولفه های دیگر تاثیرگذار بر اهداف مالی و سرمایه گذاری
سه مولفه ای که تا به اینجا در موردشان صحبت کردیم اصلی ترین مولفه ها در هدف گذاری مالی و سرمایه گذاری هستند. اما عوامل دیگری مثل میزان مالیات، مدت زمان لازم برای به بار نشستن سرمایه گذاری، همینطور میزان نقدشوندگی دارایی هم میتواند در انتخاب اهداف مالی شما اثر گذار باشند.
مثلا یکی از مزیتهایی که برای سرمایه گذاری در بورس گفته میشود این است که خرید سهام و کسب عایدی از آن مشمول پرداخت مالیات نمیشود. یا در مورد نقدشوندگی گفته میشود مسکن از نقدشوندگی پایینی برخوردار است. چراکه اگر بخواهید خانه خود را بفروشید در شرایط عادی حداقلی یکی دوماهی طول میکشد تا آن را نقد کنید. به علاوه اینکه اگر فقط به میزان 100 میلیون تومان پول نیاز داشته باشید، نمیتوانید بخشی از خانه خود را بفروشید و مابقی ان را نگه دارید. اما در بازارهای دیگر مثل ارز و سکه و بورس شما میتوانید بخش کوچکی از سرمایه گذاری خود را نقد کنید به طوری که کلیت سرمایه گذاری شما از بین نرود.
انتخاب هدف مالی و سرمایه گذاری
برای بیشتر سرمایه گذاران، انتخاب یک هدف مالی فقط در یک مولفه تنها نظیر ریسک یا درآمد خلاصه نمیشود. وقتی از کسی میپرسید هدف مالی و سرمایه گذاری شما چیست احتمالا پاسخ او شامل مواردی از قبیل زیر است:
- ریسک زیادی نداشته باشد و کل سرمایه من را از بین نبرد.
- بتواند برای من درآمد ماهیانه ایجاد کند و من بتوانم بخشی از مخارج خود را با آن تامین کنم.
- بتواند ارزش پول من را در برابر تورم حفظ کند.
- موقع فروش آن مجبور نباشم مالیات، کارمزد یا هزینه اضافی پرداخت کنم.
- هر زمان اراده کردم یا به پولم نیاز داشتم بتوانم آن را بفروشم.
در این جا هدف مالی بهینه، هدفی است که همه این جنبه ها را در خود جای دهد و ابزارهایی که سرمایه گذار در آنها سرمایه گذاری میکند مستقیما به این عوامل مربوط میشود. البته که فراموش نکنیم گذر زمان هم میتواند اشتیاق ما را در مورد هر یک از این مولفه ها تغییر دهد و در نتیجه اهداف مالی آدمها در طول زمانها و دوره های مختلف تغییر میکند و شکل دیگری به خود می گیرد.
نتیجه گیری
قبل از اینکه تصمیم بگیرید در بورس سرمایه گذاری کنید، لازم است در مورد اهداف سرمایه گذاری خود با دقت فکر کنید و آنها را یادداشت کنید.
آیا به دنبال هیجان و ریسک زیاد نیستید، آیا نرخ بازده مورد انتظار شما پایین است و میخواهید پول شما مثل اسکناس در دستتان باشد؟ طبیعتا سرمایه گذاری های شما در این صورت سرمایه گذاری جسورانه ای نخواهد بود و رشد چشمگیری در طول زمان ندارد. پس در انتخاب هدف مالی خود هم نمیتوانید بلندپرواز باشید، شاید یک زندگی معمولی با حقوق بازنشستگی در سنین کهنسالی و پس انداز قابل قبول در آن دوره هدف مالی شما باشد.
اما اگر هدف مالی و سرمایه گذاری شما استقلال مالی در میان سالی یا دهه چهارم زندگی باشد، احتمالا ریسک بیشتری میکنید، به دنبال بازده بالاتر و رشد چند برابری سرمایه گذاری های خود هستید و مدام به دنبال راهها و ابزارهایی می گردید که شما را سریعتر به هدف مالیتان برساند. شاید به دنبال سرمایه گذاری در دارایی های پر ریسک یا حتی جدا شدن از زندگی کارمندی و راه اندازی کسب و کار شخصی خود بروید.
زمانی که شما اهداف مالی خود را به خوبی می شناسید، بهتر میتوانیددر مورد دارایی هایی که باید در آنها سرمایه گذاری کنید، تصمیم بگیرید. همچنین میتوانید سهم سرمایه تان را در دارایی های مختلف به خوبی مشخص کنید.
توجه کنید که ما به تعداد آدمهای روی کره زمین، اهداف سرمایه گذاری متفاوت داریم و همین باعث میشود افراد در زمان و مکان مشخص تصمیمات متفاوتی بگیرند. پس پیشنهاد میکنم بعد از شنیدن این پادکست یک کاغذ بردارید و بر اساس مولفه هایی که در این پادکست گفتم، نیازها و ذغذغه های خود را یادداشت کنید و بررسی کنید اهداف مالی شما چقدر با آن مولفه ها همخوانی دارند.
شاید لازم باشد اهداف مالیتان را تعدیل کنید یا تعادل بین مولفه هایی که در موردشون صحبت کردیم به هم بزنید و جور دیگری به موضوع سرمایه گذاری نگاه کنید.
منابع آموزشی مکمل برای درک مفاهیم مطرح شده در مورد هدف گذاری مالی و سرمایه گذاری
در این پادکست با هم در مورد اهداف مالی صحبت کردیم و گفتیم برای اینکه بتوانیم اهداف مالی خود را به درستی انتخاب کنیم نخست باید به سراغ مولفه های اثرگذار بر تصمیم گیری خود برویم و پس از شناخت این مولفه ها، تصمیم بگیریم در چه نوع ابزارهای مالی سرمایه گذاری کنیم تا بتوانیم در مسیر درست به سمت اهداف مالی خود در زندگی حرکت کنیم. برای شناخت عمیق تر این موضوع پیشنهاد میکنم مقالات زیر را هم مطالعه کنید:
در مقاله اهداف سرمایه گذاری ، بلند مدت یا کوتاه مدت؟ شما را با ماهیت دقیق اهداف کوتاه و بلندمدت آشنا میکنیم. همچنین مقاله در نظر گرفتن افق زمانی در سرمایه گذاری به شما کمک میکند چطور دیدگاهی منطقی نسبت به زمان در سرمایه گذاری های خود داشته باشید. در نهایت در مقاله برنامه‌ریزی برای دستیابی به اهداف مالی کوتاه مدت و بلند مدت یاد میگیرید که در برنامه ریزی مالی چطور مسائل مختلف را لحاظ کنید و برای آنها برنامه داشته باشید.
منبع: آموزش سرمایه گذاری و مدیریت سرمایه با مدیرمالی